Οι ασθενείς που πάσχουν από σημαντική στεφανιαία νόσο παρουσιάζουν στενώσεις στις στεφανιαίες αρτηρίες τους με αποτέλεσμα τη μειωμένη αιμάτωση του μυοκαρδίου και την εμφάνιση συμπτωμάτων στηθάγχης, ενώ αυξάνεται και η πιθανότητα πρόκλησης οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου. 

H εξέλιξη της τεχνολογίας των αξονικών τομογράφων και των ηλεκτρονικών υπολογιστών τα τελευταία χρόνια έχει επιτρέψει την απεικόνιση των στεφανιαίων αγγείων μέσω της αξονικής στεφανιογραφίας, μίας μη επεμβατικής, αναίμακτης και ανώδυνης εξέτασης.

Ενδείξεις για τη διενέργεια αξονικής στεφανιογραφίας

Η παρουσία στηθαγχικών ενοχλημάτων είναι η κυριότερη ένδειξη διενέργειας αξονικής στεφανιογραφίας ώστε να διαπιστωθεί το αν ο ασθενής πάσχει ή όχι από στεφανιαία νόσο. Η αξονική στεφανιογραφία είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στο να αποκλείσει την ύπαρξη στεφανιαίας νόσου, κάτι που την καθιστά εξέταση πρώτης εκλογής σε ασθενείς που έχουν χαμηλή ως μέτρια πιθανότητα σύμφωνα με το κλινικό τους προφίλ. 

Μπορεί ακόμα να διενεργηθεί στα πλαίσια της πρόληψης σε ανθρώπους που δεν έχουν πόνο στο στήθος, αλλά παρουσιάζουν πολλούς καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου (όπως αρτηριακή υπέρταση, υπερχοληστερολαιμία, σακχαρώδης διαβήτης, κάπνισμα, παχυσαρκία, οικογενειακό ιστορικό στεφανιαίας νόσου).

Διενεργείται επίσης σε περιπτώσεις θετικής ή αμφίβολης δοκιμασίας κόπωσης, ώστε να αποσαφηνιστεί το αν υπάρχει κάποια σημαντική στένωση των στεφανιαίων αγγείων. 

Μία άλλη ένδειξη διενέργειας αξονικής στεφανιογραφίας είναι ο έλεγχος της βατότητας των μοσχευμάτων σε ασθενείς με προηγηθέν χειρουργείο αορτοστεφανιαίας παράκαμψης (bypass), αφού ο εκλεκτικός καθετηριασμός των μοσχευμάτων με τη μέθοδο της επεμβατικής στεφανιογραφίας είναι χρονοβόρος και συνεπάγεται αυξημένη ακτινοβολία και χορήγηση μεγαλύτερων δόσεων σκιαγραφικού μέσου. 

Σπανιότερα διενεργείται και σε ασθενείς που έχουν ήδη υποβληθεί σε επεμβατική στεφανιογραφία, στην οποία δεν κατέστη δυνατός ο καθετηριασμός των στεφανιαίων αγγείων, και υπάρχει υποψία ανώμαλης έκφυσης αυτών από την αορτή. 

Πως διενεργείται η αξονική στεφανιογραφία

Η αξονική στεφανιογραφία διενεργείται όπως οι υπόλοιπες αξονικές τομογραφίες, με τη χορήγηση σκιαγραφικού μέσου, ώστε να απεικονιστούν τα στεφανιαία αγγεία. 

Χορηγούνται φάρμακα για να κρατηθούν χαμηλά οι καρδιακοί παλμοί του ασθενούς, κάτι που παίζει καθοριστικό ρόλο στην ποιότητα των εικόνων που λαμβάνονται. Πριν την έναρξη της εξέτασης χορηγείται επίσης μικρή δόση υπογλώσσιου νιτρώδους που προκαλεί διαστολή των στεφανιαίων αρτηριών ώστε αυτές να απεικονίζονται καλύτερα. 

Οι εικόνες που λαμβάνονται υφίστανται στη συνέχεια επεξεργασία από ειδικό λογισμικό ώστε να μπορεί να εκτιμηθεί η ανατομία των στεφανιαίων αγγείων, η ενδεχόμενη ύπαρξη αθηρωματικών πλακών, η σύσταση αυτών των αθηρωματικών πλακών καθώς και ο βαθμός της στένωσης που αυτές οι πλάκες προκαλούν.